Profilaktyka Raka Szyjki Macicy poprzez szczepienia przeciwko

www.rakszyjki.pl

Razem powiedzmy STOP rakowi szyjki macicy

Profilaktyka Raka Szyjki Macicy poprzez szczepienia przeciwko wirusom HPV 16 i 18

Umieralność na raka szyjki macicy w Europie

www.rakszyjki.pl

Każdego dnia 5 Polek umiera z powodu raka szyjki macicy

Za zgodą prof. Witolda Zatońskiego, Centrum Onkologii – Instytut Marii Curie-Skłodowskiej w Warszawie.

Umieralność na raka szyjki macicy na 1 mln kobiet 81 70 61 53 46 40 35 30 26 23 20

• •

•

 powodu raka szyjki macicy w Europie, Z co 18 minut umiera kobieta.1 W Polsce rocznie: — u prawie 4000 kobiet rozpoznaje się raka szyjki macicy;2 — prawie 2000 kobiet umiera z powodu raka szyjki macicy.3 W wielu krajach Europy, obok prowadzonych programów przesiewowych, wprowadzono populacyjne szczepienia nastolatek.

Rak szyjki macicy zabija 5 Polek dziennie

1. Ferlay et al. Globocan 2002. IARC 2004; 2. Krajowa Baza Danych Nowotworowych: http://85.14.124/km/liczba_zach_woj/default. asp; 3. Krajowa Baza Danych Nowotworowych: http://85.12814.124/km/liczba_zg_woj/default.asp; 4. Basen-Engquist K. et. al. Cancer 2003; 98 (9): 2009-14.

www.rakszyjki.pl

Na świecie rak szyjki macicy jest drugim co do częstości występowania rodzajem raka wśród kobiet w wieku od 15 do 44 lat.

Zakażenie wirusem HPV zagraża kobietom niezależnie od wieku1-3 Potrzeba długotrwałej ochrony 35

% HPV+

30 25 20

www.rakszyjki.pl

15 10 5 0

Warto zastosować rozwiązania zapewniające dlugotrwałą ochronę

16-

21-

26-

31-

36-

41-

46-

51-

56-

61-

66-

71-

76+

Wiek Zaadaptowano z (1) Schiffman et al. 2003

1. Schiffman M, Kjaer SK. Chapter 2: Natural history of anogenital human papillomavirus infection and neoplasia. J Natl Cancer Inst Monogr 2003; 31: 14–19; 2. Viscidi RP et al. Seroreactivity to Human papillomavirus types 16, 18 or 31 and risk of subsequent HPV infection; results from a population-based study in Costa Rica. Cancer Epidemiol, Biomarkers & Prevention 2004; 13: 324–327; 3. Mayrand M et al. Detection of Human Papillomavirus Type 16 DNA in Consecutive Genital Samples Does Not Always Represent Persistent Infection as Determined by Molecular Variant Analysis. J Clin Microb 2000; 38(9): 3388–3393; 4. Wright T.C., Bosch F.X., Franco E.L., et al.: HPV vaccines and screening in te prevention of cervical cancer; conclusions from a 2006 workshop of international experts. Vaccine, 2006; 24s3: 251-261.

Największa częstość występowania zakażenia notowana jest wśród młodych kobiet do 20 roku życia.4

Liczba zachorowań na inwazyjnego raka szyjki macicy w 2005 roku w Polsce z podziałem na województwa Województwo

Razem

DOLNOŚLĄSKIE

266

KUJAWSKO-POMORSKIE

172

LUBELSKIE

176

LUBUSKIE

95

ŁÓDZKIE

252

MAŁOPOLSKIE

262

MAZOWIECKIE

425

OPOLSKIE

72

PODKARPACKIE

138

PODLASKIE

111

POMORSKIE

195

ŚLĄSKIE

403

ŚWIĘTOKRZYSKIE

106

WARMIŃSKO-MAZURSKIE

132

WIELKOPOLSKIE

301

ZACHODNIOPOMORSKIE

157

Polska

Rak szyjki macicy – poważny problem w całej Polsce

3263

www.rakszyjki.pl

www.rakszyjki.pl

Chorowałam na raka szyjki macicy. Żyję… ale nigdy nie urodzę dziecka

Ida Karpińska, Założycielka Ogólnopolskiej organizacji na rzecz walki z rakiem szyjki macicy „Kwiat Kobiecosći”

Nie pozwól, aby rak szyjki macicy dotknął Ciebie i Twoją rodzinę. Regularnie wykonuj cytologię. Zapytaj o szczepienie dla dziewcząt i kobiet.

Stadia rozwoju raka szyjki macicy

PRAWIDŁOWA SZYJKA MACICY

CIN I

ZMIANY PRZEDRAKOWE CIN II / III

INWAZYJNY RAK SZYJKI MACICY

www.rakszyjki.pl

Zaadaptowano z (2) Schiffman et al. 2003 oraz (4) Mościcki et al. 2006

Wirus HPV a rak szyjki macicy

1. Bosch FX, Lorincz A, Munoz N et al. J Clin Pathol 2002; 55:244–265; 2. Schiffman M, Kjaer SK. Inst Monogr 2003; 31:14–19; 3. Walboomers JMM et al. J Pathol 1999; 189:12–19; 4. Mościcki AB et al. Vaccine 2006; 24(Suppl 3):S42–S51.

HPV

Przetrwałe zakażenie wirusem HPV jest przyczyną 99,7% przypadków raka szyjki macicy.1-3

16

53,5 %

18

70,7%

17,2 %

45

80,03%

Genotypy HPV

Poszczególne onkogenne typy wirusa HPV odpowiedzialne za występowanie raka szyjki macicy na świecie1

6,7%

31

2,9%

inne

19,97% 0

20

40

60

80

100

www.rakszyjki.pl

Przypadki raka szyjki macicy przypisywane najczęstszym genotypom HPV (%) Zaadaptowano z (1) Munoz N et al. 2004

Za rozwój raka szyjki macicy odpowiedzialne są onkogenne typy wirusa HPV2- 4

HPV 16

HPV 18

1. Munoz N, Bosch FX, Castellsague X. Against which human papillomavirus types shall we vaccinate and screen? Int J Cancer 2004; 111: 278–85; 2. Bosch FX, Lorincz A, Munoz N et al. The causal relation between human papillomavirus and cervical cancer. J Clin Pathol 2002; 55: 244–265; 3. Walboomers JMM et al. Human papillomavirus is a necessary cause of invasive cervical cancer worldwide. J Pathol 1999; 189:12–19; 4. Schiffman M, Kjaer SK. Chapter 2: Natural history of anogenital human papillomavirus infection and neoplasia. J Natl Cancer Inst Monogr 2003; 31: 14–19.

Typy wirusa HPV 16 i 18 są przyczyną ponad 70% przypadków raka szyjki macicy.1

Zakażenie HPV

16, 18, inne typy wysokiego ryzyka

6, 11, inne typy niskiego ryzyka

Brodawki okolicy odbytniczogenitalnej

Regresja

Infekcja przemijająca

Przetrwała infekcja

CIN I / CIN II

CIN II / CIN III

Regresja

Rak

www.rakszyjki.pl

Terapia

Naturalny przebieg zakażenia HPV

1. Baseman JG, Koutsky LA. J Clin Virol 2005; 32S:S16–24; 2. Bosch FX, de Sanjose S. J Natl Cancer Inst Monogr 2003; 31:3–13; 3. Koutsky L. Am J Med 1997; 102 (5A):3–8; 4. Gravitt PE et al. Infect Dis Clin N Am 2005; 19:439–58; 7. Ferlay J et al. GLOBOCAN 2002: IARC Press, Lyon, 2004.

Nawet 80% aktywnych seksualnie kobiet może być zarażonych HPV w pewnym momencie życia.1-4

Polskie Towarzystwo Ginekologiczne rekomenduje populacyjne szczepienie dziewcząt, u których nie doszło jeszcze do kontaktu z wirusem, czyli przed inicjacją seksualną

• •

„Rutynowe stosowanie szczepionki przeciwko HPV jest rekomendowane dla dziewczynek w wieku 11-12 lat.” „Szczepionka ta jest także rekomendowana dla dziewcząt w wieku 13-18 lat, które nie zostały zaszczepione wcześniej lub te, u których należy dokończyć rozpoczętą później serię szczepień.”

Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego

www.rakszyjki.pl

Szczepienie

+

Cytologia

optymalna profilaktyka Raka Szyjki Macicy2-4

Szczepienia a rak szyjki macicy

1. Waboomers JM et. al. J Pathol 1999; 189:12-19; 2. Charakterystyka Produktu Leczniczego (SmPC) Cervarix, GlaxoSmithKline 2007; 3. Goldie SJ et al. J Natl Cancer Inst 2004; 96:604–615; 4. Harper DM et al. Lancet 2004; 364:1757–65.

www.rakszyjki.pl

Zakażenie HPV jest „konieczną przyczyną” rozwoju raka szyjki macicy. Szczepienie chroni przed zakażeniem onkogennymi typami HPV 16 i 18 zapewniając długotrwałą ochronę.1

Rola szczepień w profilaktyce raka szyjki macicy •

•

•

Szczepienie chroni przed zakażeniem, a więc chroni przed rozwojem nieprawidłowych zmian szyjki macicy, które w konsekwencji mogą doprowadzić do raka. Szczepienie indukuje produkcję odpowiednio wysokich poziomów przeciwciał, które przede wszystkim chronią przez rozwojem zakażenia. Ważne jest aby oprócz szczepienia kontynuować badania cytologiczne, ponieważ szczepionka

Szczepienie to doskonała inwestycja w zdrowie

Vogel FR. Improving vaccine performance with adjuvants. Clin Infect Dis 2000; 30 Suppl 3):S2666-70.

www.rakszyjki.pl

www.rakszyjki.pl

Kraje, które podjęły decyzję o refundacji szczepień przeciwko HPV

Kraje, które podjęły decyzję o refundacji Kraje, które nie podjęły jeszcze decyzji

Żródło: GSK

Rządy 14 krajów już podjęły pozytywną decyzję. Refundacja obejmuje 100% dziewczynek z 1-8 roczników. Kraje Europy Środkowej – spodziewane decyzje w roku 2009-2010.

Gdynia

Szczecin

Warszawa Stryków

Poznań

Radaomsko Św. Katarzyna Szczytna

www.rakszyjki.pl

Kobierzyce Polanica Jastrzębie

Samorządy w Polsce nie czekają na rozwiązania centralne

Podjęta decyzja o wprowadzeniu programu profilaktycznego (Rak Szyjki Macicy) Rozważane wprowadzenie programu profilaktycznego (Rak Szyjki Macicy)

Choroby, przeciwko którym chcieliby się zaszczepić ankietowani Różyczka Ospa

1% 2%

Odra Tężec Pneumokoki

3% 7% 9%

Grypa

17%

WZW B

28%

Rak szyjki macicy 0%

www.rakszyjki.pl

35% 10%

20%

30%

40%

Badanie ankietowe wśród 1436 respondentów (2007 r.), Służba Zdrowia 25/02/2008

Profilaktyka raka szyjki macicy najbardziej pożądana przez społeczeństwo

Wstępna kalkulacja kosztów

Pozyskanie partnerów do Programu NZOZ 1

Podjęcie decyzji o szczepieniu dziewczynek urodzonych w roku 19…

Uchwała

NZOZ 2

Powtórzenie szczepienia dla następnego rocznika

Decyzja o przedłużeniu terminu dla „I” dawki

Kalkulacja faktycznych kosztów · NZOZ-y po podaniu pierwszej dawki (do dnia 31 X) przesyłają raport ilościowy, faktycznie zaszczepionych dziewczynek · k alkulacja kosztu x 3 (wynika ze schematu dawkowania szczepionki)

Procedura szczepienia NZOZ-y

Edukacja w szkołach (ginekolog/pediatra)

Ustalenie terminu podania pierwszej dawki szczepienia np. od 25 IX do 31 X

Komunikacja do rodziców (min. 2 tygodnie przed rozpoczęciem terminu podania „I” dawki szczepienia)

NZOZ-y

Media lokalne

· Kwalifikacja do szczepienia w placówce NZOZ

· plakat edukacyjny

· prasa lokalna

· Zgoda na szczepienie rodzica / opiekuna prawnego

· ulotka edukacyjna dla rodziców

· strona internetowa Urzędu Gminy

· z aproszenie na szczepienie

· biuletyn Gminy

· szczepienie (gabinet szczepień) · wpis szczepienia do karty szczepień · przekazanie rodzicom, karty szczepienia z informacją o terminach kolejnych dawek · przesłanie / przekazanie przez rodzica, informacji o zaszczepieniu dziecka, dla lekarza prowadzącego (kopia kwalifikacji do szczepienia oraz zgody rodzica)

Razem powiedzmy STOP rakowi szyjki macicy

Przeszkolenie personelu medycznego

· możliwość konsultacji z lekarzem (np. strona internetowa)

www.rakszyjki.pl

· kontynuacja edukacji w szkołach

Proces realizacji programu profilaktyki raka szyjki macicy

Wstępna kalkulacja kosztów

Pozyskanie partnerów do Programu NZOZ 1 Przeszkolenie personelu medycznego

Podjęcie decyzji o szczepieniu dziewczynek urodzonych w roku 19…

Uchwała

NZOZ 2

Powtórzenie szczepienia dla następnego rocznika

Decyzja o przedłużeniu terminu dla „I” dawki

Kalkulacja faktycznych kosztów · NZOZ-y po podaniu pierwszej dawki (do dnia 31 X) przesyłają raport ilościowy, faktycznie zaszczepionych dziewczynek · k alkulacja kosztu x 3 (wynika ze schematu dawkowania szczepionki)

Procedura szczepienia NZOZ-y

Komunikacja do rodziców (min. 2 tygodnie przed rozpoczęciem terminu podania „I” dawki szczepienia)

NZOZ-y

Media lokalne

· Kwalifikacja do szczepienia w placówce NZOZ

· plakat edukacyjny

· prasa lokalna

· Zgoda na szczepienie rodzica / opiekuna prawnego

· ulotka edukacyjna dla rodziców

· strona internetowa Urzędu Gminy

· z aproszenie na szczepienie

· biuletyn Gminy

· szczepienie (gabinet szczepień) · wpis szczepienia do karty szczepień · przekazanie rodzicom, karty szczepienia z informacją o terminach kolejnych dawek · przesłanie / przekazanie przez rodzica, informacji o zaszczepieniu dziecka, dla lekarza prowadzącego (kopia kwalifikacji do szczepienia oraz zgody rodzica)

Razem powiedzmy STOP rakowi szyjki macicy

Edukacja w szkołach (ginekolog/pediatra)

Ustalenie terminu podania pierwszej dawki szczepienia np. od 25 IX do 31 X

· możliwość konsultacji z lekarzem (np. strona internetowa)

www.rakszyjki.pl

· kontynuacja edukacji w szkołach

Program profilaktyki raka szyjki macicy „STOP rakowi szyjki macicy” – zaangażowanie GSK w edukację

ulotka

zaproszenie

www.rakszyjki.pl plakat

Razem powiedzmy STOP rakowi szyjki macicy

prezentacja

k walif ikacja

formularz

Program profilaktyki raka szyjki macicy „STOP rakowi szyjki macicy” – zaangażowanie GSK w edukację