Konkluzje Rady – Zdrowe starzenie się w ciągu całego cyklu

C 396/8

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

21.12.2012

IV (Informacje)

INFORMACJE INSTYTUCJI, ORGANÓW I JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH UNII EUROPEJSKIEJ

RADA Konkluzje Rady – Zdrowe starzenie się w ciągu całego cyklu życia (2012/C 396/02) RADA UNII EUROPEJSKIEJ, PRZYPOMINA:

1. o art. 168 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), który stanowi, że przy określaniu i urzeczywist­ nianiu wszystkich polityk i działań Unii należy zapewnić wysoki poziom ochrony zdrowia ludzkiego. Działanie Unii, uzupełniając polityki krajowe, ukierunkowane jest na poprawę zdrowia publicznego, jak również na zapobieganie chorobom i dolegliwościom ludzkim oraz usuwanie źródeł zagrożeń dla zdrowia fizycznego i umysłowego. Unia i państwa członkowskie sprzyjają współpracy z państwami trzecimi i organizacjami międzynarodowymi właściwymi w dziedzinie zdrowia publicznego; 2. o konkluzjach Rady w sprawie: kwestii zdrowotnych we wszystkich dziedzinach polityki (30 listopada i 1 grudnia 2006 r.) (1); zdrowego i godnego starzenia się (30 listopada 2009 r.); równości i zdrowia we wszystkich obszarach polityki: solidarność w zdrowiu (8 czerwca 2010 r.); nowa­ torskich podejść do chorób przewlekłych w ramach zdrowia publicznego i systemów opieki zdrowotnej (7 grudnia 2010 r.); prac przygotowawczych do pilotażo­ wego europejskiego partnerstwa na rzecz innowacji sprzy­ jającej aktywnemu starzeniu się w dobrym zdrowiu (9 marca 2011 r.); zmniejszania różnic zdrowotnych w UE poprzez zorganizowane działania na rzecz promo­ wania zdrowego stylu życia (1 i 2 grudnia 2011 r.) (2); 3. o rezolucji Biura Regionalnego WHO dla Europy zatytuło­ wanej (3): „Strategia i plan działania w sprawie zdrowego starzenia się w Europie na lata 2012–2020”; 4. o komunikatach Komisji zatytułowanych: „Sprostanie wyzwaniom związanym ze skutkami starzenia się społe­ czeństwa w UE” (Sprawozdanie na temat starzenia się (1) http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/en/ lsa/126524.pdf (2) Dz.U. C 359 z 9.12.2011, s. 5: konkluzje Rady w sprawie zmniej­ szania różnic zdrowotnych w UE poprzez zorganizowane działania na rzecz promowania zdrowego stylu życia. (3) EUR/RC62/R6.

społeczeństwa, 2009); „Europa 2020: strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu” (5 marca 2010 r.); „Działania w ramach Strategicznego planu realizacji Europejskiego partnerstwa na rzecz innowacji sprzyjającej aktywnemu starzeniu się w dobrym zdrowiu” (29 lutego 2012 r.); 5. o celach strategii „UE 2020” na rzecz inteligentnego, trwa­ łego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu; 6. o sprawozdaniu europejskiego projektu współpracy „Zdrowe starzenie się”: „Zdrowe starzenie się – wyzwanie dla Europy” (2007 r.); 7. o białej księdze Komisji zatytułowanej „Razem na rzecz zdrowia: strategiczne podejście dla UE na lata 2008–2013”, w której podkreślono potrzebę promowania dobrego zdrowia na przestrzeni całego cyklu życia ludzkiego w starzejącej się Europie; 8. o opinii Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecz­ nego w sprawie skutków starzenia się społeczeństwa dla systemów ochrony zdrowia i opieki społecznej (15 lipca 2010 r.); oraz opinii Komitetu Regionów pt. „Aktywne starzenie się: inteligentna opieka zdrowotna – lepsze życie” (27 lipca 2012 r.); 9. o oświadczeniu Rady w sprawie Europejskiego Roku Aktywności Osób Starszych i Solidarności Międzypokole­ niowej (2012): dalsze działania, UZNAJE, ŻE:

10. zdrowe starzenie się jest procesem ciągłym, zachodzącym na przestrzeni całego cyklu życia. Bardzo ważne jest wspie­ ranie takiego podejścia wśród obywateli poprzez podej­ mowanie wielodyscyplinarnych działań na rzecz promocji zdrowia, zapobiegania chorobom oraz działań w dziedzinie opieki zdrowotnej i społecznej. Wiąże się to z pracą z całym społeczeństwem i we wszystkich dziedzinach poli­ tyki, w tym z organami publicznymi i, zgodnie z prioryte­ tami państw członkowskich, stronami zainteresowanymi na

21.12.2012

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

wszystkich szczeblach, w tym z pracownikami służby zdrowia i pacjentami, partnerami społecznymi i społeczeń­ stwem obywatelskim, mediami i podmiotami gospodar­ czymi; 11. innowacyjne podejścia do promocji zdrowia i zapobiegania chorobom mogłyby pomóc osobom starszym w utrzymaniu niezależności przez dłuższy czas i poprawić ich jakość życia, PODKREŚLA, ŻE:

12. dobre zdrowie osób w wieku produkcyjnym przyczynia się do wyższej produktywności i przynosi inne korzyści obywatelom i społeczeństwu, pomagając realizować cele strategii „UE 2020” na rzecz inteligentnego, trwałego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecz­ nemu; 13. w obliczu obecnego kryzysu gospodarczego i zmian demo­ graficznych istnieje potrzeba, by przemyśleć strukturę usług, które sprzyjałyby bardziej sprawnemu działaniu i zrównoważonemu charakterowi sektora zdrowotnego, a tym samym społeczeństwu bardziej przyjaznemu dla osób starszych,

C 396/9

19. prace nad optymalizacją działań podejmowanych w odpo­ wiedzi na wyzwania wiążące się z chorobami przewle­ kłymi; prace te są prowadzone na podstawie procesu reflek­ sji, który rozpoczęły państwa członkowskie i Komisja (2). UZNAJE:

20. znaczenie promocji zdrowia, zapobiegania chorobom i programów wczesnej diagnostyki od początkowych lat życia i w całym jego cyklu; 21. mające dalekosiężne skutki obciążenie związane z zachoro­ walnością i niepełnosprawnością, występującymi w społe­ czeństwie na skutek chorób przewlekłych takich jak: choroby nowotworowe choroby układu oddechowego, choroby układu krążenia i choroby naczyniowe układu nerwowego, cukrzyca i choroby psychiczne, zaburzenia układu mięśniowo-szkieletowego, problemy związane z wadami słuchu i wzroku; 22. że lepszy sposób postępowania z chorobami długotrwałymi może pomóc pacjentom w utrzymaniu aktywności i nieza­ leżności w starszym wieku; 23. że administracja publiczna i, w odpowiednich przypadkach, udział społeczeństwa obywatelskiego, odgrywają kluczową rolę w poprawie warunków związanych ze zdrowym starzeniem się;

Z ZADOWOLENIEM PRZYJMUJE:

14. wyniki konferencji wysokiego szczebla pod hasłem „Zdrowe starzenie się w ciągu całego cyklu życia”, którą zorganizowała prezydencja cypryjska w dniach 5–6 września 2012 r.; konferencja ta stanowiła okazję do zaprezentowania działań w dziedzinie zdrowego starzenia się, dostarczając dowodów na to, że zdrowe starzenie się jest ściśle związane z realizacją skutecznych programów dotyczących promocji zdrowia i zapobiegania chorobom od najwcześniejszych lat życia i w ciągu całego cyklu życia; 15. promocję sprzyjającej zdrowiu aktywności fizycznej w ramach planu prac Unii Europejskiej w dziedzinie sportu na lata 2011–2014 (1) oraz opracowane w tym kontekście zasady dotyczące dobroczynnego wpływu aktywności fizycznej na aktywne starzenie się; 16. podjętą przez Komisję Europejską inicjatywę uruchomienia i realizacji Europejskiego partnerstwa na rzecz innowacji sprzyjającej aktywnemu starzeniu się w dobrym zdrowiu oraz oczekuje oceny tej pilotażowej inicjatywy w roku 2013; 17. strategie UE dotyczące uwarunkowań zdrowia i częstych czynników ryzyka, w tym nową strategię UE przewidującą wspieranie państw członkowskich w ograniczaniu szkodli­ wych skutków spożywania alkoholu; 18. „Oświadczenie Rady w sprawie Europejskiego Roku Aktyw­ ności Osób Starszych i Solidarności Międzypokoleniowej (2012): dalsze działania”, które zwiększy tempo działań w najbliższych latach; (1) Dz.U. C 162 z 1.6.2011, s. 1.

24. że warunki gospodarcze, społeczne i związane ze środowi­ skiem naturalnym, a także style życia, składają się na uwarunkowania zdrowia, a objęcie ich działaniami między­ sektorowymi pozostaje jednym z istotnych wyzwań, któremu należałoby sprostać, by zapewnić wszystkim możliwość aktywnego i zdrowego starzenia się, ZWRACA SIĘ DO PAŃSTW CZŁONKOWSKICH:

25. by kwestię zdrowego starzenia się w ciągu całego cyklu życia uczyniły jednym ze swoich priorytetów w nadchodzą­ cych latach, przyjmując podejście społeczne i opierające się na zasadach równości; 26. by przyjęły podejście, które główny nacisk przenosi na promocję zdrowia, zapobieganie chorobom, wczesną diag­ nostykę i lepszy sposób postępowania z chorobami od początkowych lat życia i w ciągu całego jego cyklu, co stanowić będzie strategię ukierunkowaną na poprawę jakości życia i zmniejszenie obciążeń związanych z choro­ bami przewlekłymi, osłabieniem zdrowia i niepełnospraw­ nością poprzez: a) wspieranie realizacji programów w dziedzinie promocji zdrowia i zapobiegania chorobom, by kształtować zdrowy styl życia w dzieciństwie i wieku dojrzewania oraz przez całe życie; b) wspieranie wczesnego wykrywania i wczesnej diagno­ styki chorób poprzez oparte na faktach, racjonalne pod względem kosztów, oparte na zasadach równości i łatwo dostępne programy i narzędzia, w tym, w odpo­ wiednich przypadkach, badania przesiewowe; (2) http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_Data/docs/pressdata/en/ lsa/118282.pdf

C 396/10

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

21.12.2012

c) lepsze postępowanie z chorobami długotrwałymi poza opieką zamkniętą, by pomóc pacjentom w jak najdłuż­ szym utrzymaniu aktywności i niezależności;

które z zadowoleniem przyjęto w opracowanych przez prezydencję konkluzjach ministrów sportu UE, którzy spot­ kali się nieformalnie w listopadzie 2008 r. (1);

d) promocję polityk i działań służących utrzymaniu zdrowia wśród ludności w wieku produkcyjnym, dążąc do zachowania zdrowia ludności w wieku produkcyj­ nym, co stanowi warunek produktywności i wzrostu;

36. wspierała dobrowolną współpracę państw członkowskich w celu dalszego rozwijania zarówno ogólnych środków zapobiegawczych, jak i wybiórczych środków zapobiegaw­ czych ukierunkowanych na specyficzne potrzeby konkret­ nych grup docelowych;

e) promocję otoczeń przyjaznych osobom starszym i sprzy­ jających zdrowiu, które zachęcałyby osoby starsze do aktywnego udziału i sprzyjały mu; f) rozwój systemu indywidualnej pomocy dla niesamo­ dzielnych osób starszych; 27. by pogłębiały i zacieśniały koordynację i współpracę między wszystkimi odpowiednimi stronami zainteresowa­ nymi oraz między państwami członkowskimi, wspierając działania międzysektorowe, angażujące społeczeństwo obywatelskie i uwzględniające zasadę „zdrowie we wszyst­ kich obszarach polityki”; 28. by w promocji zdrowia i zapobieganiu chorobom wykorzy­ stywały podejścia innowacyjne, sprzyjające aktywnemu udziałowi jednostek, rodzin i społeczności; 29. by wspierały Europejskie partnerstwo na rzecz innowacji sprzyjającej aktywnemu starzeniu się w dobrym zdrowiu poprzez doraźne angażowanie się państw członkowskich w realizację konkretnych działań partnerstwa oraz w uzyski­ wanie widocznych wyników, a także w popularyzowanie partnerstwa i informowanie o jego wartości dodanej na szczeblu organów regionalnych i lokalnych, z uwzględnie­ niem wyników oceny przewidzianej na rok 2013; 30. by wydajnie wykorzystywały finansowanie UE (np. fundusze strukturalne, wspólne ramy strategiczne na lata 2014–2020, 7. program ramowy/program „Horyzont 2020”, program ramowy na rzecz konkurencyjności i inno­ wacji) do wspierania priorytetów w dziedzinie aktywnego i zdrowego starzenia się; 31. by wspierały inicjatywy miast i gmin zmierzające do promowania otoczenia przyjaznego osobom starszym i sprzyjającego zdrowiu oraz by utworzyły struktury służące realizacji wspólnych wytycznych; 32. by poprawiły komunikację w zakresie promowania zdro­ wia, zapobiegania chorobom, wczesnej diagnostyki i lepszego sposobu postępowania z chorobami, stosując innowacyjne podejścia do działań uświadamiających (np. odpowiedzialne wykorzystywanie mediów społecznościo­ wych), ZWRACA SIĘ DO KOMISJI, BY:

33. wspierała przyszłe działania i inicjatywy dotyczące uwarun­ kowań zdrowia i czynników ryzyka, a także promowała zdrowe starzenie się w ciągu całego cyklu życia na szczeb­ lach: unijnym, regionalnym i lokalnym, nie naruszając kompetencji państw członkowskich; 34. przyczyniała się do opracowywania polityk prowadzących do działań w dziedzinie promocji zdrowia, ukierunkowa­ nych na dokonywanie zdrowych wyborów i prowadzenie zdrowego życia; 35. wspierała lepsze wykorzystanie przez państwa członkow­ skie wytycznych UE dotyczących aktywności fizycznej,

37. pomagała państwom członkowskim, a szczególnie regio­ nom, w wydajniejszym korzystaniu ze środków pochodzą­ cych z funduszy strukturalnych i innych instrumentów finansowania UE przeznaczanych na priorytety związane ze zdrowym starzeniem się; 38. by właściwie oceniła pilotażowe partnerstwo europejskie na rzecz innowacji sprzyjającej aktywnemu starzeniu się w dobrym zdrowiu, co pozwoli zainteresowanym państwom członkowskim uczestniczyć w zarządzaniu tym partnerstwem oraz dostarczy państwom członkowskim informacji na temat tego, w jaki sposób Komisja uwzględnia zalecenia partnerstwa przy wdrażaniu programów UE, WZYWA PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE I KOMISJĘ DO:

39. promowania strategii ukierunkowanych na zwalczanie czynników ryzyka, takich jak używanie tytoniu, szkodliwe skutki spożywania alkoholu, narkotyki, niezdrowa dieta i brak aktywności fizycznej, a także czynników związanych ze środowiskiem naturalnym, prowadzących do większej zapadalności na przewlekłe choroby niezakaźne, takie jak choroby nowotworowe, choroby układu oddechowego, choroby układu krążenia i choroby naczyniowe układu nerwowego, cukrzyca, choroby psychiczne i zaburzenia układu mięśniowo-szkieletowego; 40. wspierania działań zmierzających do określenia i rozpowszechnienia dobrych wzorców postępowania, jeśli chodzi o choroby przewlekłe i ich czynniki ryzyka, w tym wzmocnienia pozycji pacjentów; 41. rozważenia sposobów wzmocnienia współpracy i poprawy wymiany dobrych wzorców na szczeblu europejskim, by promować podejście oparte na zdrowym starzeniu się w ciągu całego cyklu życia, z wykorzystaniem innowacyj­ nych narzędzi; 42. dalszego wdrażania strategii zdrowia (2) i jej celu, jakim jest propagowanie zdrowia w starzejącej się Europie z jedno­ czesnym wykorzystaniem podejścia międzysektorowego obejmującego sektor socjalny i sektor zdrowia, przy wsparciu ze strony grupy roboczej wysokiego szczebla ds. zdrowia publicznego we współpracy z Komitetem Ochrony Socjalnej; 43. dalszego prowadzenia i intensyfikacji prac zmierzających do lepszego zrozumienia powiązań między przeżyciami w początkowych latach życia a zdrowym starzeniem się, z wykorzystaniem m.in. badań obserwacyjnych; 44. wspierania, w odpowiednich sytuacjach, w ramach Europej­ skiego Systemu Informacji Zdrowotnej, zbierania i wymiany danych i informacji o zapadalności na choroby przewlekłe, chorobowości, czynnikach ryzyka i wynikach – takich jak (1) http://ec.europa.eu/sport/library/documents/c1/eu-physical-activityguidelines-2008_en.pdf (2) http://ec.europa.eu/health/strategy/policy/index_pl.htm

21.12.2012

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 396/11

lata zdrowego życia – a także na temat polityk i działań w zakresie promocji zdrowia, w tym systemów informo­ wania w państwach UE, z uwzględnieniem istniejących mechanizmów i prac prowadzonych w ramach Europej­ skiego Systemu Statystycznego oraz przez inne odpo­ wiednie strony zainteresowane (takie jak WHO, WHO Euro i OECD);

publiczny i prywatny, organizacje pozarządowe i środo­ wiska akademickie, działających na szczeblu UE, regio­ nalnym i lokalnym – nawiązanej w oparciu o konsensus i porozumienie tych stron, z zaangażowaniem działających na rzecz osiągnięcia swoich uzgodnionych celów i zamie­ rzeń, zgodnie z wynikami oceny w roku 2013;

45. upowszechniania Europejskiego partnerstwa na rzecz inno­ wacji sprzyjającej aktywnemu starzeniu się w dobrym zdrowiu jako odpowiedniej platformy współpracy wielu stron zainteresowanych – reprezentujących sektor

46. prowadzenia współpracy ze Światową Organizacja Zdrowia (WHO), w szczególności z jej biurem regionalnym, by dzia­ łania obu stron w dziedzinie zdrowego starzenia się wzajemnie się uzupełniały.