Podstawy USG

dr hab n. med. Piotr Węgrzyn dr n. med. Robert Bartkowiak lek. Robert Brawura-Biskupski-Samaha I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii

 najbardziej popularna metoda wizualizacji  duża dostępność  względnie niskie koszty  metoda nieinwazyjna

 bezpieczeństwo

 przezbrzuszna

 przezpochwowa

RODZAJE

 diagnostyczna (zachowawcza)

 interwencyjna (inwazyjna)

 wczesny I trymestr – wskazania  11 – 14 hbd – rutynowo  18 – 22 hbd – rutynowo  30 – 32 hbd – rutynowo  36 hbd – wskazania

Zawsze, jeśli trzeba !!!

WCZESNY I TRYMESTR  potwierdzenie ciąży  lokalizacja ciąży

- wewnątrzmaciczna - ektopowa  określenie wieku ciążowego  ocena żywotności płodu  podejrzenie ciąży wielopłodowej  podejrzenie współistniejących patologii  krwawienie z dróg rodnych

Między 11+0 a 13+6 t.c.  ocena wieku i żywotności płodu

 biometria  wstępna ocena anatomii płodu  ocena ryzyka nieprawidłowości genetycznych

NT (Nuchal Translucency) NB (Nasal Bone)

DV (Ductus Venosus)

TR (Tricuspid Regurgitation)

+ ß-HCG oraz PAPP-A

USG 20-22 t.c. MID-TRIMESTER SCAN = ANOMALY SCAN  biometria płodu

 anatomia płodu  echokardiografia  wykluczenie/potwierdzenie wad rozwojowych

 lokalizacja łożyska  objętość płynu owodniowego

TRZECI TRYMESTR  biometria płodu  masa ciała płodu  położenie płodu  dobrostan płodu - badanie metodą Dopplera - profil biofizyczny  dojrzałość łożyska  objętość płynu owodniowego (AFI – Amniotic Fluid Index)

Ruchy oddechowe płodu 2. Ruchy płodu 3. Napięcie mięśniowe płodu 4. Płyn owodniowy 1.

Maksymalnie 8/8 pkt OBSERWACJA  30 minut 

Czynność serca płodu (KTG) +2 pkt  10/10 pkt

UA (Umbilical Artery)

DV (Ductus Venosus)

MCA (Mid Cerebral Artery)

WCZESNY I TRYMESTR  sonda przezpochowowa  pusty pęcherz moczowy Brak sondy TV – badanie przezbrzuszne z pełnym pęcherzem !!!

Między 11+0 a 13+6 t.c.  sonda przezbrzuszna, ewentualnie TV  opróżniony pęcherz moczowy

20 – 22 t.c.  sonda przezbrzuszna  pusty pęcherz moczowy

 TV – ocena szyjki macicy

TRZECI TRYMESTR  sonda przezbrzuszna  pusty pęcherz moczowy

 TV – ocena szyjki macicy

 wiek ciąży

 warunki badania  znalezione nieprawidłowości  ciąża pojedyncza czy wielopłodowa

 doświadczenie ultrasonografisty  jakość sprzętu

ŚREDNI CZAS – OKOŁO 15 MINUT

 ALARA (As Low As Reasonably Achievable)  badanie USG wytwarzające temp ≤1.5°C powyżej

37°C  szkodliwe: przekroczenie temperatury o 4°C przez 5 minut  TI (Thermal Index) :  MI (Mechanical Index)

ULTRASONOGRAFIA INWAZYJNA

 Biopsja kosmówki

Chorion villus sampling (CVS)  Amniopunkcja Amniocentesis  Kordocenteza  Laserowa okluzja naczyń łączących w TTTS, TRAP  FETO (Fetal Endotracheal Occlusion)

 nakłucie kosmówki krzewiastej  cel: ocena kariotypu płodu  czas: 11 – 14 t.c.

 ryzyko utraty ciąży: ~1%  powikłania: krwawienie krwiak pozakosmówkowy odpłynięcie płynu owodniowego  wady płodu (zwł. kończyn dolnych)

 przezbrzuszna

 przezpochwowa

AMNIOPUNKCJA  

 



punkcja jamy owodni cel:  ocena kariotypu płodu  diagnostyka infekcji wewnątrzmacicznych  ocena dojrzałości płodu czas: po 15 tygodniu ciąży ryzyko utraty ciąży: ~1% powikłania:  krwawienie  krwiak pozakosmówkowy  odpłynięcie płynu owodniowego  infekcja wewnątrzowodniowa  uszkodzenie płodu igłą punkcyjną

 przezbrzuszna  pozakosmówkowa

 

  

nakłucie naczynia pępowinowego ( żyła) cel:  ocena kariotypu płodu  diagnostyka infekcji wewnątrzmacicznych  transfuzja wewnątrzmaciczna (np. ChHP)  podawanie leków (np. antyarytmicznych)  ocena dobrostanu płodu (pH krwi płodowej) czas: po 20 tygodniu ciąży ryzyko utraty ciąży: ~1.0 - 1.5% powikłania:  krwawienie doowodniowe  bradykardia  czynność skurczowa macicy  uszkodzenie naczynia pępowinowego  infekcja wewnątrzowodniowa  uszkodzenie płodu igłą punkcyjną

 przezłożyskowa

- przyczep łożyskowy pępowiny  przezowodniowa - przyczep łożyskowy pępowiny - wolna pętla pępowinowa - naczynia wewnatrzwątrobowe - dosercowa

Przezłożyskowa:  łożysko na ścianie przedniej  łatwa technicznie  niskie ryzyko powikłań  pozaowodniowa