SKALA CIĘŻKOŚCI ZATRUĆ (POISONING SEVERITY SCORE) – PSS

Załącznik nr 8 do Zarządzenia Nr 72/2011/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 20 października 2011 r.

SKALA CIĘŻKOŚCI ZATRUĆ (POISONING SEVERITY SCORE) – PSS Układ

BEZ OBJAWÓW

LEKKIE

ŚREDNIE

CIĘŻKIE

0

1

2

3

Brak objawów przedmiotowych i podmiotowych

Objawy nieznaczne, przemijające i spontanicznie ustępujące

Objawy nasilone i przedłużające się

Objawy ciężkie i zagrażające życiu

Przewód pokarmowy

• Nudności, wymioty, biegunka, ból • Podrażnienie, 1 stopień oparzenia, minimalne owrzodzenia w jamie ustnej • Endoskopia: rumień, obrzęk

Układ oddechowy

• Podrażnienie, kaszel, „krótki oddech”, niewielka duszność, niewielki skurcz oskrzeli • Rtg klatki piersiowej: nieprawidłowy z niewielkimi lub brakiem objawów • Senność, zawroty głowy, szum w uszach, zaburzenia równowagi • Niepokój • Nieznaczne objawy pozapiramidowe • Nieznaczne objawy cholinergiczne lub antycholinergiczne • Parestezje • Nieznaczne zaburzenia widzenia lub słuchu • Oczopląs

Układ nerwowy

Układ sercowonaczyniowy

• Pojedyncze skurcze dodatkowe • Nieznaczna i przemijająca hipo/ hipertensja • Bradykardia zatokowa (HR 50-60 u dorosłych , 80-90 u niemowląt i dzieci, 90-100 u noworodków) • Tachykardia zatokowa (HR 120-140 u dorosłych, 130-160 u niemowląt i dzieci, 140-160 u noworodków)

Równowaga metaboliczna

• Niewielkie zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej (HCO3- 15-20 lub 30-40 mmol/l, pH 7.25-7.32 lub 7.50-7.59) • Niewielkie zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej (K+ 3.0-3.4 lub 5.2-5.9 mmol/l) • Niewielka hipoglikemia ( 50-70 mg/dl lub 2.8-3.9 mmol/l u dorosłych) • Krótkotrwała hipertermia

• Nasilone lub przedłużające się wymioty, biegunka, ból; niedrożność • 1 stopień oparzenia o krytycznej lokalizacji albo 2 i 3 stopień oparzenia o ograniczonej lokalizacji • Dysfagia • Endoskopia: owrzodzenia obejmujące cały przekrój śluzówki • Przedłużający się kaszel, skurcz oskrzeli, duszność, stridor, hipoksemia - wymagająca tlenoterapii • Rtg klatki piersiowej: nieprawidłowy z umiarkowanymi objawami klinicznymi • Nieprzytomny, z prawidłową reakcją na ból • Krótkotrwały bezdech, bradypnoe • Splątanie, podniecenie, halucynacje, delirium • Rzadkie, uogólnione lub częściowe drgawki • Nasilone objawy pozapiramidowe • Nasilone objawy cholinergiczne lub antycholinergiczne • Ograniczone niedowłady nie zaburzające funkcji życiowych • Zaburzenia widzenia i słuchu • Mioklonie • Przedłużający się oczopląs

• • • •

• Bradykardia zatokowa (HR 40-50 u dorosłych, 60-80 u niemowląt i dzieci, 80-90 u noworodków) • Tachykardia zatokowa (HR 140-160 u dorosłych, 160-190 u niemowląt i dzieci, 160-200 u noworodków) • Powtarzające się skurcze dodatkowe, migotanie/ trzepotanie przedsionków, blok AV I-II stopnia, przedłużenie czasu QRS i QT, zaburzenia repolaryzacji • Niedokrwienie mięśnia sercowego • Bardziej nasilona hipo/ hipertensja • Bardziej nasilone zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej (HCO3- 10-14 lub >40 mmol/l, pH 7.15-7.24 lub 7.60-7.69) • Bardziej nasilone zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej (K+ 2.5-2.9 lub 6.0-6.9 mmol/l) • Bardziej nasilona hipoglikemia (30-50 mg/dl lub 1.7-2.8 mmol/l u dorosłych) • Hipertermia dłużej trwająca

• Znaczna bradykardia zatokowa (HR190 u niemowląt i dzieci, >200 u noworodków) • Zagrażające życiu komorowe zaburzenia rytmu, blok AV III stopnia, asystolia • Zawał mięśnia sercowego • Wstrząs, przełom nadciśnieniowy

• • • • • • • • • •

Masywne krwawienie, perforacja Znacznie rozprzestrzenione oparzenia 2 i 3 stopnia Ciężka dysfagia Endoskopia: owrzodzenia obejmujące całą grubość ściany, tkanki otaczające, perforacja Jawna niewydolność oddechowa (ciężki stan spastyczny oskrzeli, zwężenie dróg oddechowych, obrzęk głośni, obrzęk płuc, ARDS, „pneumonitis”, zapalenie płuc, odma opłucnowa) Rtg klatki piersiowej: nieprawidłowy z ciężkimi objawami klinicznymi Głęboka śpiączka z nieprawidłową odpowiedzią na bodźce bólowe lub brakiem odpowiedzi na ból Depresja oddechowa z niewydolnością Skrajne pobudzenie Częste, uogólnione drgawki, stan padaczkowy, opistotonus Uogólniony niedowład lub niedowład zaburzający funkcje życiowe Nie widzi, nie słyszy Odruchy i objawy patologiczne Anizokoria

• Ciężkie zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej (HCO3- 7.7) • Ciężkie zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej (K+ 7.0 mmol/l) • Ciężka hipoglikemia(50%) Nieprawidłowe parametry krzepnięcia z jawną skazą krwotoczną Ciężka anemia, leukopenia, trombocytopenia Intensywny ból, znaczna sztywność, nasilone kurcze i drżenia pęczkowe Rabdomioliza z powikłaniami, CPK >10 000 IU/l Zespół kompartmentowy 2 stopień oparzenia >50% powierzchni ciała (dzieci: >30%) lub 3 stopień oparzenia na powierzchni >2% Odleżyny mnogie >2% Owrzodzenia rogówki (nie punktowe), perforacja Trwałe uszkodzenie Obrzęk obejmujący całą kończynę i znaczną część otaczającej powierzchni, bardziej rozległa martwica Krytyczna lokalizacja obrzęku zagrażająca drożności dróg oddechowych Znacznie nasilony ból

Skala ta jest międzynarodową klasyfikacją ciężkości zatrucia w odniesieniu zarówno do osób dorosłych, jak i dzieci. Może być stosowana w przypadku każdego ostrego zatrucia niezależnie od ilości i typu czynników go wywołujących. Wypełnienie formularza PSS wymaga dokładnej analizy całości dokumentacji klinicznej. Stopień ciężkości zatrucia zostaje określony na podstawie rzetelnej obserwacji klinicznej. PSS zawsze powinna brać pod uwagę całokształt procesu obserwacji klinicznej i być wypełniana w oparciu o uwzględnienie najcięższej symptomatologii (wystąpienie choćby jednego objawu), w tym objawów subiektywnych i obiektywnych. Może on być wypełniany w każdej chwili hospitalizacji, pod warunkiem dokładnego określenia czasu zbierania danych. Skala ta nie określa ryzyka i zagrożeń w oparciu o dane takie jak, ilość spożytej substancji czy stężenie ksenobiotyku we krwi.

2