uniwersytet - Studia gender

Program studiów podyplomowych Ogólna charakterystyka studiów podyplomowych Wydział prowadzący studia podyplomowe:

Humanistyczny

Nazwa studiów podyplomowych:

Podyplomowe studia z zakresu gender

Nazwa studiów podyplomowych w j. angielskim:

Gender studies

Umiejscowienie studiów w obszarze kształcenia: Kierunek studiów prowadzony przez UMK związany z obszarem kształcenia: Liczba semestrów:

Nauki humanistyczne, nauki społeczne

Łączna liczba godzin zajęć dydaktycznych:

Filozofia, socjologia, historia sztuki, prawo 2 194

Łączna liczba punktów ECTS:

60

Cel studiów podyplomowych: (należy: określić, do czego przygotowują słuchaczy studia podyplomowe – z uwzględnieniem wymogów organizacji zawodowych i pracodawców; opisać uzyskiwane przez słuchaczy nowe uprawnienia i kwalifikacje zawodowe niezbędne na rynku pracy)

Studia podyplomowe z zakresu gender (płci kulturowej i społecznej) podejmują szeroko rozumianą problematykę tożsamości płciowej, stereotypów płciowych, emancypacji, praw kobiet, etyki seksualnej, polityki równościowej, wizerunku płci w kulturze popularnej, reklamie, literaturze i sztuce, jak również dyskryminacji i opresji. Studia przeznaczone są dla pracowników instytucji publicznych borykających się z problemem dyskryminacji oraz negatywnymi efektami stereotypizacji płciowej. Mają one na celu dostarczenie im kwalifikacji umożliwiających postępowanie promujące politykę równouprawnienia, z którą utożsamiają się demokracje europejskie. Studia dostarczają słuchaczkom i słuchaczom pogłębionej wiedzy teoretycznej (wykłady, ćwiczenia, konwersatoria), a także umożliwiają nabycie umiejętności praktycznych rozpoznawania struktur opresywnych oraz zwalczania przejawów dyskryminacji i promowania polityki równościowej (warsztaty antydyskryminacyjne, warsztaty pisania projektów). Studia dostarczają wiedzy na temat praw kobiet, ruchów kobiecych i organizacji kobiecych w Polsce, UE i na świecie. Mają one charakter interdyscyplinarny, ze szczególnym naciskiem na filozoficzne, kulturowe i społeczne rozumienie zagadnień w obrębie teorii i praktyki feministycznej. W porównaniu z innymi studiami podyplomowymi z zakresu gender funkcjonującymi w Polsce, studia w mniejszym stopniu akcentują literaturoznawcze oraz psychoanalityczne podejście do problemu płci.

Wskazanie, czy w procesie określania efektów kształcenia i rozwiązań programowych uwzględniono opinie interesariuszy zewnętrznych i wewnętrznych:

Zostały uwzględnione opinie uczestników wykładów i spotkań popularyzatorskich z tematyki gender zorganizowanych w 2011 roku w Dworze Artusa, Centrum Sztuki Współczesnej i Instytucie Filozofii w Toruniu (przekazywane w trakcie dyskusji bądź mailowo).

Efekty kształcenia dla studiów podyplomowych* Symbol

EK_W01 EK_W02 EK_W03

EK_U01 EK_U02 EK_U03

Po ukończeniu studiów podyplomowych absolwent osiąga następujące efekty kształcenia: Wiedza Zna i rozumie na poziomie podstawowym konceptualne, ideowe, prawne, społeczno-kulturowe oraz historyczne czynniki, które przyczyniają się do zaistnienia nierówności miedzy kobietami a mężczyznami. Zna metody interpretacji przekazów pop-kultury (w szczególności w massmediach oraz przekazach filmowych) oraz w procesach socjalizacji pozwalające rozpoznać stereotypy i role płciowe oraz sposoby ich stabilizowania Ma elementarną wiedzę o relacjach zachodzących między strukturami i instytucjami społecznymi oraz między ich elementami związanymi z tematyką gender. Umiejętności Wyszukuje, analizuje, ocenia, selekcjonuje i wykorzystuje informacje ze źródeł pisanych i elektronicznych rozpoznając i przeciwdziałając dyskryminacji płciowej. Używa odpowiednich narzędzi, które dają sposobność wdrażania standardów równouprawnienia (na poziomie prawnym, ideowym, społecznym itp.) Rozpoznaje mechanizmy wykluczania oraz funkcjonowania patriarchatu, po to, by w swojej działalności uniknąć posługiwania się stereotypami płci.

EK_K02

kompetencje społeczne Jest otwarty/otwarta na nowe idee i gotów/gotowa do zmiany opinii na temat dyskryminacji, równouprawnienia i polityki równościowej w świetle dostępnych danych i argumentów. Samodzielnie podejmuje i inicjuje proste działania badawcze związane z tematyką gender.

EK_K03

Ma świadomość znaczenia refleksji humanistycznej dla kształtowania się więzi społecznych.

EK_K01

Moduły kształcenia wraz z zakładanymi efektami kształcenia

Moduły kształcenia

Charakter Liczba zajęć Przedmioty punktów (teoretyczne/ ECTS praktyczne) T/P Etyczne podstawy 3 T/P

Zakładane efekty kształcenia

Sposób weryfikacji zakładanych efektów kształcenia osiąganych przez słuchacza

WIEDZA: Słuchaczki/słuchacze zapoznają się z wybranymi

Końcowy egzamin (w formie ustnej

szacunku i tolerancji

Filozofia polityki 4 wobec problemu emancypacji

T

koncepcjami z zakresu etyki, które dają teoretyczne uprawomocnienie postaw szacunku i tolerancji (oraz braku szacunku i nietolerancji), które postulują tolerancję wobec obcych i odmiennych osób, albo też pomagają zrozumieć istotę tych postaw. Słuchaczki poznają teorie postępu moralnego jako rozszerzenia zakresu zobowiązań moralnych. Poznają normy moralne stojące na straży wzajemnego szacunku i tolerancji, oraz wzajemnego zaufania. Z drugiej strony, zapoznają się ze eksponującymi odmienności sposobami uzasadniania wykluczeń społecznych, które są ugruntowane w samej wizji natury ludzkiej, lub nawet w mniemaniach co do natury rzeczywistości. Poznają kontekst teoretyczny upokorzenia i dehumanizacji osób (jako przykładu skrajnego braku poszanowania). UMIEJĘTNOŚCI: Słuchaczki potrafią uprawomocnić wymienione wyżej postawy, obronić w dyskusji ich słuszności, używając pojęć i uzasadnień wypracowanych w etyce. Potrafią też trafnie rozpoznać przypadki braku szacunku i nietolerancji w życiu społecznym, zwłaszcza wobec osób odmiennej płci, i podać precyzyjnie kryteria tego rozpoznania. Potrafią analizować te przypadki, rozpoznając ukryte założenia etyczne, leżące u ich podstaw. Słuchaczki potrafią odróżnić postawy szacunku i tolerancji od innych postaw moralnych (np. lojalności, pobłażliwości). W każdym z tych tematów eksponowany jest problem odmienności płciowej. KOMPETENCJE SPOŁECZNE: Ponieważ uczestniczki potrafią dokładnie i przekonująco wyjaśnić czym jest szacunek i tolerancja, na tej podstawie mogą skuteczniej domagać się przyjmowania takich postaw, lub zapobiegać przyjmowaniu postaw przeciwnych. Same uzyskują kompetencje do świadomego okazywania szacunku i tolerancji. Wzrasta ich wrażliwość na odmienności. Potrafią eksponować podobieństwa kosztem różnic, w relacjach interpersonalnych (zwłaszcza trudnych, naznaczonych poczuciem wykluczenia czy obcości). WIEDZA: Słuchacze i słuchaczki zapoznają się z podstawowymi dylematami i kategoriami filozofii polityki skoncentrowanej na problemie emancypacji. UMIEJĘTNOŚCI: Słuchacze i słuchaczki samodzielnie podejmują i inicjują proste działania badawcze związane z tematyką emancypacji w obszarze filozofii polityki. KOMPETENCJE SPOŁECZNE: W obszarze innych kompetencji

lub pisanej w zależności od ilości słuchaczy). Ocena ciągła pracy własnej słuchacza: aktywnego uczestnictwa w zajęciach, w dyskusji, wykonania proponowanych na zajęciach zadań, przygotowania zadanych tekstów do zajęć.

Końcowy egzamin (w formie ustnej lub pisanej w zależności od ilości słuchaczy). Ocena ciągła pracy własnej słuchacza: aktywnego uczestnictwa w zajęciach, w dyskusji, wykonania

słuchacze i słuchaczki staną się otwarci na nowe idee i gotowi do proponowanych na zajęciach zadań, zmiany opinii w świetle dostępnych danych i argumentów. Mają przygotowania zadanych tekstów świadomość znaczenia refleksji humanistycznej dla kształtowania do zajęć. się więzi społecznych oraz polityki. Feminizm. 4 Podstawowe pojęcia, teorie i kontrowersje

T

Wykład stanowi wprowadzenie w problematykę feminizmu, ze szczególnym uwzględnieniem kontekstu współczesnego. Jego celem jest oswojenie z najważniejszymi nurtami feminizmu (pierwszej fali, drugiej fali oraz tak zwanego post-feminizmu), podziałem teorii feministycznych (na liberalny, radykalny, socjalistyczny, psychoanalityczny, kulturowy, postmodernistyczny, wielokulturowy itd.), podstawowymi pojęciami feminizmu (dotyczącymi podmiotu, klasy, seksualności, języka, dyskryminacji, seksizmu, nierówności itd.) oraz aspiracjami emancypacyjnymi tego społeczno-politycznego ruchu. Omówione zostaną także najważniejsze kontrowersje związane z feminizmem, wybrane przekazy medialne (filmy, reklamy, strony internetowe) oraz stereotypy płciowe występujące w edukacji, kulturze i w wychowaniu. Słuchacz/słuchaczka: Ma wiedzę o podstawowych problemach teorii feministycznych. Potrafi odróżnić definicje i opisy problemów feministycznych (np. gender, dyskryminacja, seksizm etc.) od zdroworozsądkowych przekonań na ich temat. Ma wiedzę o normach konstytuujących i regulujących struktury i instytucje społeczne oparte na kategorii płci (w tym o stereotypach) oraz o źródłach tych norm, ich naturze, zmianach i drogach wpływania na ludzkie zachowania. Wyszukuje, analizuje, ocenia, selekcjonuje i integruje informacje na temat teorii feministycznych i ich zastosowań ze źródeł pisanych i elektronicznych. Samodzielnie zdobywa wiedzę na temat dyskryminacji płciowej, stereotypów płciowych oraz seksizmu i poszerza umiejętności badawcze oraz planuje projekty badawcze. Dostrzega i formułuje problemy etyczne związane z problematyką feministyczną oraz kwestią równości i dyskryminacji. Traktuje z szacunkiem osoby o odmiennych poglądach na temat relacji płciowych i feminizmu. Wykazuje aktywność w rozwiązywaniu problemów związanych z dyskryminacją, seksizmem, nierównością.

Końcowy egzamin (w formie ustnej lub pisanej w zależności od ilości słuchaczy). Ocena ciągła pracy własnej słuchacza: aktywnego uczestnictwa w zajęciach, w dyskusji, wykonania proponowanych na zajęciach zadań, przygotowania zadanych tekstów do zajęć.

Feministyczne studia 4 kulturowe

T/P

Dialog interpersonalny – aspekty psychologiczne hermeneutyczne

T/P

3

i

WIEDZA: Słuchacze i słuchaczki znają podstawową terminologię potrzebną do orientowania się w obszarze nauk o kulturze (antropologii, socjologii kultury, filozofii kultury). Posiadają wiedzę na temat studiów kulturowych i zna najważniejsze tezy ich przedstawicieli i przedstawicielek. W szczególnym stopniu są zaznajomieni z nurtem feministycznym studiów kulturowych, zwłaszcza z twórczością Angeli McRobbie, Janice Winship, Dorothy Hobson, Charlotte Brunsdon. Znają podstawowe metody krytycznego analizowania tekstów kultury i czynności związanych z uczestnictwem w kulturze. UMIEJĘTNOŚCI: Słuchacze i słuchaczki czytają i interpretują teksty z zakresu nauk o kulturze. Potrafią interpretować zjawiska kulturowe zgodnie z metodami studiów kulturowych. Potrafią zidentyfikować procesy stereotypizacji i konstruowania wizerunku płci w tekstach kulturowych (np. w mediach, kulturze popularnej) i czynnościach związanych z uczestnictwem w kulturze (np. w subkulturach, we wzorach konsumpcyjnych). Potrafią zidentyfikować kulturowe strategie dekonstruowania, kontestowania i negocjowania stereotypowych wizerunków płci. KOMPETENCJE SPOŁECZNE: Słuchacze i słuchaczki nabierają umiejętności krytycznego podejścia do współczesnej kultury. Samodzielnie podejmują krytyczne analizy wizerunku płci w różnych przejawach ekspresji kulturowej. Potrafią przypisać tekstom kulturowym określone tezy natury politycznej. WIEDZA: Słuchacze wykładu znają podstawowe terminy i pojęcia, przy pomocy których charakteryzowany jest dialog interpersonalny z perspektywy psychologicznej i hermeneutycznej. Wymieniają nazwiska, nurty, kierunki, koncepcje i stanowiska reprezentatywne dla psychologicznohermeneutycznego ujęcia dialogu interpersonalnego. Świadomi wieloznaczności pojęcia dialogu, wyliczają, porównują i uzasadniają podobieństwa i różnice między modelowymi przykładami dialogu interpersonalnego: dialogiem społecznym, dialogiem wewnętrznym (jako formą komunikacji intrapersonalnej: d. z samym sobą, d. motywacyjny, d. instruktażowy), dialogiem informatywno-rzeczowym (debata, dyskusja, negocjacje), dialogiem komunikacyjnym (dyskursywnym – konwersacja), dialogiem performatywnym oraz dialogiem egzystencjalnym. Rzeczowo, spójnie i poprawnie

Końcowy egzamin (w formie ustnej lub pisanej w zależności od ilości słuchaczy). Ocena ciągła pracy własnej słuchacza: aktywnego uczestnictwa w zajęciach, w dyskusji, wykonania proponowanych na zajęciach zadań, przygotowania zadanych tekstów do zajęć.

Końcowy egzamin (w formie ustnej lub pisanej w zależności od ilości słuchaczy). Ocena ciągła pracy własnej słuchacza: aktywnego uczestnictwa w zajęciach, w dyskusji, wykonania proponowanych na zajęciach zadań, przygotowania zadanych tekstów do zajęć.

argumentują na rzecz tezy o „dialogowości” jako sposobie funkcjonowania człowieka. Rekonstruują zręby psychologicznej teorii dialogowego Ja. Wykazują związki, zależności oraz implikacje zachodzące między nastawieniem i kompetencjami dialogicznymi a zdolnościami rozumiejąco-interpretatywnymi. UMIEJĘTNOŚCI: Uczestnicy wykładu nabierają przekonania o wartości i zasadności adaptowania do społecznych aktów i strategii komunikacyjnych nastawienia prodialogicznego – koncyliacyjnego, unikającego postaw roszczeniowych, ofensywnych, agresji, dyskryminowania, uprzedmiotawiania i orientacji na samą/samego siebie. Potrafią prowadzić rzeczowy, zaangażowany, ukierunkowany na porozumienie dialog. Opanowują umiejętność dialogowania, opartego na dążeniu do adekwatnego uchwytywania racji, postaw i położenia stron uczestniczących w dialogu. Wykazują wstępną umiejętność oćwiczania się w refleksyjno-terapeutycznym dialogu wewnętrznym, prowadzącym do budowania tożsamości narracyjnej w obrębie polifonicznego Ja. KOMPETENCJE SPOŁECZNE: Uczestnicy wykładu preferują dialogiczne podejście do rozwiązywania spraw trudnych, problematycznych i spornych Angażują techniki dialogowe do rozwiązywania konfliktów społecznych. Opowiadają się za dialogiczno-partnerskim modelem debaty publicznej. Dążą do opierania, utrwalania i rozwijania interakcji społecznych zgodnie z założeniami trychotomicznego modelu hermeneutycznego: diagnoza nierozumianego – dialogowane rozumienie – porozumienie. Literackie fantazmaty płci

3

T/P

Osią problemową cyklu zajęciowego stanie się kulturowa krytyka stereotypów płci wpisanych w teksty literackie (artystyczne i popularne). Wśród najważniejszych zagadnień znajdzie się m.in. dekonstrukcja męskiego fantazmatu kobiety i kobiecości reprodukowanego w formach literackich (np. wg zasady „męski autor” – „kobiecy bohater” – „męski czytelnik”). Narzędziami analitycznymi będą: elementarne pojęcia psychoanalizy Lacanowskiej oraz koncepcje podmiotowości wywiedzione z antropologii poststrukturalistycznej. Wśród przedmiotów analizy pojawią się teksty nowoczesnej i ponowoczesnej kultury popularnej (np. opowieści grozy, science fiction, romansu

Końcowy egzamin (w formie ustnej lub pisanej w zależności od ilości słuchaczy). Ocena ciągła pracy własnej słuchacza: aktywnego uczestnictwa w zajęciach, w dyskusji, wykonania proponowanych na zajęciach zadań, przygotowania zadanych tekstów do zajęć.

erotycznego etc.). Zakładane efekty kształcenia: Słuchacze i słuchaczki posiadają wiedzę na temat podstawowych procesów ideologicznych i mechanizmów tworzących dominujące obrazy kobiecości i kobiety w tekstach literackich (ze szczególnym uwzględnieniem kultury popularnej). Potrafią samodzielnie dokonać analizy i interpretacji dowolnego tekstu z użyciem terminologii i metod pochodzących z perspektywy studiów genderowych. Identyfikują i rozstrzygają dylematy związane ze zróżnicowanym przedstawieniem płci, potrafią także skonstruować tekst krytyczny analizujący stereotypy płciowe, posiadają więc wiedzę przydatną w pracy dziennikarskiej i wszelkich rodzajach aktywności, w których ważne są umiejętności nie tylko krytycznego odczytania, lecz również kreowania wizerunków kobiet w celu wdrażania standardów równouprawnienia. Społeczne kulturowe uwarunkowania kobiecości perspektywy historycznej

i 3 z

T/P

Cel zajęć – pokazanie, że refleksja na temat społecznokulturowych uwarunkowań cech i ról uznawanych za typowo kobiece pojawiła się już XVII wieku i stale obecna była w refleksji feministycznej. Zestawienie ze sobą koncepcji XVII i XIX wiecznych, perspektywy zarysowanej przez feminizm drugiej fali oraz współczesnych rozważań na ten temat pozwoli pokazać, jak zmieniała się świadomość wpływu wzorców kulturowych i nacisków społecznych na tzw. kobiecość – od podawania w wątpliwość całkowitej naturalności różnic pomiędzy kobietami a mężczyznami do zakwestionowania naturalności płci biologicznej. Proponowane tematy: M. Wollstonecraft i rola wychowania dziewcząt; J. S. Mill – rozważania na temat sztuczności wzorców kobiecości; S. de Beauvoir – dlaczego nikt nie rodzi się kobietą? B. Friedan i odrzucenie mistyki kobiecości; Druga fala feminizmu – kategoria gender. Wiedza: Słuchaczki i słuchacze poznają historyczne koncepcje kobiecości i męskości, metod wychowania oraz zróżnicowania ról społecznych w zależności od płci; Umiejętności: Słuchacze i słuchaczki potrafią odnosić współczesne debaty na temat płci do kontekstu historycznego; rozpoznają posługiwanie się kategorią natury w sposób służący podtrzymywaniu i utrwalaniu tradycyjnych ról płciowych;

Końcowy egzamin (w formie ustnej lub pisanej w zależności od ilości słuchaczy). Ocena ciągła pracy własnej słuchacza: aktywnego uczestnictwa w zajęciach, w dyskusji, wykonania proponowanych na zajęciach zadań, przygotowania zadanych tekstów do zajęć.

rozpoznają utrwalone od wieków stereotypy na temat płci i relacji między nimi. Kompetencje społeczne: słuchacze i słuchaczki potrafią formułować własne stanowisko w dyskusji dotyczącej gender i kobiecości odwołując się do argumentów historycznych. WAR - Women Art 4 Revolution. (Kobiety, Sztuka, Rewolucja)

T

Cykl wykładów WAR - Women Art Revolution. Kobiecość, ciało, fetysz jest kontynuacją dotychczasowych wykładów, które dotyczyły trudnych zagadnień w sztuce współczesnej. Tym razem wątkiem przewodnim staje się Kobieta – Artystka, włączająca w swoje działanie artystyczne inne zmysły niż „wszechwidzące” i „wszechwiedzące” męskie oko. Do eksploracji Jej sztuki potrzebny jest słuch, dotyk, smak; ten specyficzny, „lepki” język, którym Lucy Irigaray posługiwała się między innymi po to, aby podkreślić różnicę pomiędzy tym, co kobiece, a tym co męskie, bezpardonowo krytykując fallusa. Współczesne artystki w swoich pracach wykorzystują dawne pejoratywne „charakterystyki” Siebie, nadając im pozytywne znaczenia. To, co dawniej było odrzucone i traktowane przez męski świat jako nieistotne, banalne i śmieszne, dziś zyskuje zupełnie inną wartość. Natura (kobiecość) wkracza w kulturę (męskość), wytykając jej wielkie kłamstwo. Brak, ciało, emocja, mowa stoją w wyraźnej opozycji do tego, co męskie: obecności, umysłu, rozumu, języka. Przywoływane na kolejnych wykładach artystki wizualnie będą mówiły o tym, o czym pisał Richard Rorty, krytykując logos, obecność, prostotę, normę, czystość, stałość, na rzecz skomplikowania, przemieszczenia, przypadkowości. Wydaje się, że oba te światy, męski i kobiecy, ujęte w rortowskie filozoficzne kategorie, to języki całkowicie nieprzekładalne, stanowiące dla siebie silny kontrast. Czyżby?.. Podczas wykładów słuchacze zostaną przeprowadzeni przez polską i światową historię sztuki i myśli tworzonej przez kobiety. Od podstawowych rozróżnień: czym jest sztuka kobieca, czym jest sztuka feministyczna, poprzez rozpoznanie płci sztuki, aż do przybliżenia narzędzi badawczych stosowanych w analizie obrazu.

Końcowy egzamin (w formie ustnej lub pisanej w zależności od ilości słuchaczy). Ocena ciągła pracy własnej słuchacza: aktywnego uczestnictwa w zajęciach, w dyskusji, wykonania proponowanych na zajęciach zadań, przygotowania zadanych tekstów do zajęć.

Słuchacze i słuchaczki wszechstronnie znają i dogłębnie rozumieją terminologię, problemy oraz stan badań z omawianej problematyki sztuki kobiecej. W obszarze umiejętności poprawnie stosują poznaną terminologię, identyfikują kluczowe tezy i założenia. W obszarze innych kompetencji są otwarci na nowe idee i gotowi do zmiany opinii w świetle dostępnych danych. Etyka seksualności

3

T/P

Istota kobiecości. 4 Problemy i kontrowersje związane z pojęciem „kobiety"

T/P

Kobiety przestrzeni publicznej

T/P

w 3

Zajęcia służą wprowadzeniu w podstawową problematykę aksjologiczną związaną z seksualnością, cielesnością, ciałem ze szczególnym uwzględnieniem kontekstu podziału na płcie. Słuchacze i słuchaczki wszechstronnie znają i dogłębnie rozumieją terminologię, problemy oraz stan badań etycznych oraz aksjologicznych związanych z problemem seksualności. W obszarze umiejętności poprawnie stosują poznaną terminologię, analizują argumenty filozoficzne, identyfikują ich kluczowe tezy i założenia. W obszarze innych kompetencji są otwarci na nowe idee i gotowi do zmiany opinii w świetle dostępnych danych i argumentów. Słuchacze i słuchaczki zapoznają się z wybranymi koncepcjami filozoficznymi, problematyzującymi sposób uprawiania filozofii z perspektywy różnicy płci. Pokazane zostaną przykłady tworzenia kobiecej filozofii, poprzez np. poszukiwanie kobiecego stylu czy powoływanie terminologii związanej z kobiecym doświadczeniem (Luce Irigaray, Elaine Showalter Jolanta Brach-Czajna, Julia Kristeva). Słuchacze i słuchaczki rozumieją, w jaki sposób odnajdywanie wątków patriarchalnych czy mizoginicznych w tekstach filozoficznych i literackich warunkowało poszukiwania specyfiki kobiecego myślenia. Będą potrafili rozpoznawać wzorce uprawiania filozofii, które – wprost lub nie – odwołują do różnicy seksualnej, a także interpretować omawiane przykłady, stosując krytyczną analizę problemu, na bazie uzyskanej wiedzy. Celem zajęć jest ukazanie płci jako jednej ze zmiennych warunkujących uczestnictwo, obecność oraz poziom zaangażowania kobiet w sferze publicznej. Elementy sfery publicznej, które będą omawiane na zajęciach to rynek edukacyjny i rynek pracy, instytucje władzy publicznej (na szczeblu rządowym i samorządowym) oraz partie polityczne. Zostanie poruszona kwestia zachowań wyborczych kobiet i mężczyzn oraz przedstawiony będzie obraz dyskryminacji

Końcowy egzamin (w formie ustnej lub pisanej w zależności od ilości słuchaczy). Ocena ciągła pracy własnej słuchacza: aktywnego uczestnictwa w zajęciach, w dyskusji, wykonania proponowanych na zajęciach zadań, przygotowania zadanych tekstów do zajęć. Końcowy egzamin (w formie ustnej lub pisanej w zależności od ilości słuchaczy). Ocena ciągła pracy własnej słuchacza: aktywnego uczestnictwa w zajęciach, w dyskusji, wykonania proponowanych na zajęciach zadań, przygotowania zadanych tekstów do zajęć.

Końcowy egzamin (w formie ustnej lub pisanej w zależności od ilości słuchaczy). Ocena ciągła pracy własnej słuchacza: aktywnego uczestnictwa w zajęciach, w dyskusji, wykonania proponowanych na zajęciach zadań, przygotowania zadanych tekstów

Płeć w popularnej

kulturze 4

T/P

Uniwersalne i 3 europejskie standardy ochrony praw kobiet

T/P

kobiet w opinii publicznej. Zwrócimy także uwagę na to, jak polityka prowadzona zarówno przez rządy krajowe, jak i Unię Europejską może wpływać na zmniejszanie nierówności oraz aktywizację kobiet w sferze publicznej. Zajęcia są przeglądem szeregu stereotypów związanych z płcią w tekstach kultury popularnej. Analiza wybranych filmów, programów telewizyjnych i utworów literackich ma na celu pokazanie historycznych uwarunkowań dominujących obrazów kobiet i mężczyzn i przedstawienie narzędzi przydatnych do ich dekonstrukcji (m.in. dekonstrukcja, psychoanaliza, kulturoznawstwo brytyjskie). Słuchacze i słuchaczki posiadają wiedzę na temat podstawowych procesów ideologicznych i mechanizmów tworzących dominujące obrazy kobiet i mężczyzn w tekstach kultury popularnej (literatura, film, telewizja), potrafią samodzielnie dokonać analizy i interpretacji dowolnego tekstu z użyciem terminologii i metod pochodzących z perspektywy studiów genderowych. Identyfikują i rozstrzygają dylematy związane ze zróżnicowanym przedstawieniem płci, potrafią także skonstruować tekst kwestionujący stereotypy płciowe, posiadają więc wiedzę przydatną w pracy dziennikarskiej i wszelkich rodzajach aktywności, w których ważne są umiejętności nie tylko krytycznego odczytania, lecz również kreowania wizerunków kobiet i mężczyzn w celu wdrażania standardów równouprawnienia. WIEDZA: Słuchacze i słuchaczki znają: - Podstawy ochrony praw kobiet w systemie ONZ (2h) - Działalność organów ONZ w dziedzinie ochrony praw kobiet, w tym analiza działalności Komitetu Praw Człowieka oraz Komitetu ds. Likwidacji Dyskryminacji Kobiet (CEDAW) (2h) - Podstawy prawne ochrony praw kobiet w Radzie Europy i Unii Europejskiej (4h) - Analiza orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka dotyczącego praw kobiet (2h) - Konstytucyjne podstawy ochrony praw kobiet i praktyka UMIEJĘTNOŚCI: Słuchacze i słuchaczki nabędą następujące umiejętności: -Umiejętność wskazania podstawowych instrumentów prawnych służących ochronie praw kobiet w systemie ONZ, Rady Europy i

do zajęć.

Ocena ciągła pracy własnej słuchacza: aktywnego uczestnictwa w zajęciach, w dyskusji, odpowiedzi na pytania punktowane, wykonania proponowanych na zajęciach zadań, pracy w grupach, przygotowania zadanych tekstów do zajęć. Krótka praca pisemna (lub prezentacja) na temat tekstów, programów i problemów omawianych na zajęciach.

Końcowy egzamin (w formie ustnej lub pisanej w zależności od ilości słuchaczy). Ocena ciągła pracy własnej słuchacza: aktywnego uczestnictwa w zajęciach, w dyskusji, wykonania proponowanych na zajęciach zadań, przygotowania zadanych tekstów do zajęć.

Feminizm i 3 partycypacja społeczna. Warsztaty pisania projektów

P

Unii Europejskiej. - Umiejętność wskazania obowiązków państwa - ze szczególnym uwzględnieniem obowiązków konstytucyjnych i międzynarodowych RP w sferze ochrony praw kobiet. - Orientacja w sposobie korzystania z instrumentów ochrony proceduralnej, tj. mechanizmów skargowych (petycja do komitetów traktatowych systemu ONZ, skarga do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka). KOMPETENCJE SPOŁECZNE: Kompetencja w zakresie korzystania z wiedzy o ochronie praw kobiet w rozwiązywaniu konfliktów i skutecznym korzystaniu z praw człowieka. Efekty kształcenia można rozpatrywać w dwóch płaszczyznach: (1) nabywania i poszerzania wiedzy i umiejętności, a także (2) wykorzystania ich w praktyce (poprzez ćwiczenia warsztatowe), dzięki czemu nowa wiedza jest utrwalana i zinternalizowana, a słuchacze nabywają kompetencji społecznych. Wiedza dotycząca projektu osadzana jest w szerokim kontekście społecznym i edukacyjnym, dzięki czemu idea projektu jest analizowana w sposób pogłębiony i całościowy (nie tylko jako zespół działań). Słuchacze i słuchaczki zdobywają wiedzę z zakresu funkcjonowania pozarządowych organizacji kobiecych w Polsce i na świecie, których praca polega na realizacji kolejnych projektów. Słuchacze uczą się zarządzania projektem w organizacji, tzn. tego, jak przygotować, zorganizować i zrealizować projekt, którego celem jest wywołanie zmiany społecznej w obszarze relacji płci. Dowiadują się, jak diagnozować problem, gdzie szukać sposobów na ich rozwiązanie (zarówno w wymiarze światopoglądowym, jak i praktycznym), jakie stawiać sobie cele i jak dobierać do nich zadania oraz zasoby (ludzkie, materialne, finansowe). Zdobywają wiedzę, jak zarządzać kadrą projektu, gdzie szukać finansowania planowanych działań oraz jak budować partnerstwa z innymi organizacjami i instytucjami. Ważnym elementem zajęć jest ponadto tworzenie strategii rozwoju organizacji, a także promocja prowadzonych działań. Wiedza i umiejętności mają jednak charakter uniwersalny, bowiem można je wykorzystać nie tylko w pracy w organizacjach kobiecych, ale w każdej instytucji pracującej metodą projektową. Zajęcia mają charakter warsztatowy, jednak wiele miejsca

Ocena i zarazem weryfikacja nabytych umiejętności przygotowania, zorganizowania i realizacji projektu polegać będzie na udziale w różnorodnych ćwiczeniach warsztatowych w czasie trwania całego kursu. Jednak ocena końcowa zależeć będzie od przygotowanego na zajęciach planu projektu.

Socjologia warsztat

płci, 3

P

nauczyciel pozostawia słuchaczom na dyskusje związane z kwestią znaczenia i roli partycypacji społecznej w życiu publicznym, ale też osobistej odpowiedzialności jednostki i jej zaangażowania w działania prospołeczne. Proponowana literatura obejmuje następujące pozycje: Janiak-Jasińska, K. Sierakowska, A. Szwarc /red./, Działaczki społeczne, feministki, obywatelki... : samoorganizowanie się kobiet na ziemiach polskich do 1918 roku (na tle porównawczym) [T. 1-2], Warszawa 2008. M. Miessen, Koszmar partycypacji, Warszawa 2013. J. Piekarski, E. Marynowicz-Hetka /red./, Wokół problemów działania społecznego. Wybór tekstów i przykładów działania, Katowice 1998. M. Trocki, B. Grucza, K. Ogonek, Zarządzanie projektami, Warszawa 2008. M. Szwabe/ red./, Zarządzanie projektami współfinansowanymi z funduszy publicznych. Planowanie i realizacja, Kraków 2007. N. Mingus, Zarządzanie projektami, tłum. K. Kryk, Gliwice 2002. L. Rae, Planowanie i projektowanie szkoleń, tłum. A. Hędrzak, Warszawa 1999. T. Schimanek, W. Leśniak, K. Sadło, L. Kuczmierowska, Przygotowanie wniosku o dotację ze źródeł zagranicznych, Warszawa 2001. Green C. T., Castro-Green Y., Jak skutecznie pisać wnioski o granty. Poradnik dla organizacji pozarządowych, Fundacja Edukacja dla Demokracji. Bez roku i miejsca wydania. Kurs ma za zadanie zapoznać uczestników i uczestniczki z podstawowymi kategoriami analitycznymi dotyczącymi kwestii funkcjonowania społecznego osób nieheteronormatywnych. Części praktyczne zajęć skupione będą na przekazaniu konkretnych rozwiązań, wskazówek, narzędzi możliwych do wykorzystania w codziennej pracy i życiu prywatnym. Słuchacze i słuchaczki znają podstawowe kategorie pojęciowe związane z tematyką queer studies, w tym pojęcia odnoszące się do kwestii tożsamości płciowej i orientacji seksualnej. Rozpoznają specyfikę nurtu queer studies. Słuchacze i słuchaczki znają najważniejsze wydarzenia ze światowej i polskiej historii rozwoju ruchu LGBT. Słuchacze i słuchaczki znają mechanizmy dyskryminacji ze

Końcowy egzamin w formie ustnej prezentacji mini-projektu. Ocena ciągła pracy własnej słuchacza: aktywnego uczestnictwa w zajęciach, w dyskusji, wykonania proponowanych na zajęciach zadań, przygotowania zadanych tekstów do zajęć.

Ruchy kobiece i 3 feminizm w Polsce. Warsztat

P

Warsztat 3 antydyskryminacyjny 1: Tożsamość, uprzedzenia, dyskryminacja

P

względu na orientację seksualną i tożsamości płciową. Słuchacze i słuchaczki potrafią scharakteryzować specyfikę biznesowego ujęcia kwestii mniejszości seksualnych. UMIEJĘTNOŚCI Słuchacze i słuchaczki potrafią znaleźć i krytycznie zinterpretować dane obrazujące dyskryminację ze względu na orientację seksualną i tożsamości płciową. Słuchacze i słuchaczki potrafią krytycznie zinterpretować dane dot. orientacji seksualnej i tożsamości płciowej przedstawiane w mediach. Słuchacze i słuchaczki potrafią mówić językiem wrażliwym, niedyskryminującym ze względu na orientację seksualną i tożsamość płciową. KOMPETENCJE SPOŁECZNE Słuchacze i słuchaczki potrafią wykorzystać zdobytą wiedzę i umiejętności do wprowadzania zmian w funkcjonowaniu instytucji, w ramach których działają/pracują, np. poprzez reagowanie na homofobię. Słuchacze i słuchaczki potrafią przekazać innym podstawy zdobytej wiedzy i umiejętności w celu kształtowania postaw innych osób. WIEDZA: Słuchacze i słuchaczki posiadają wszechstronną wiedzę na temat działań emancypacyjnych podejmowanych w Polsce na przełomie XIX i XX wieku: prawo głosu, prawo do edukacji, prawo do pracy. Rozumieją i rozpoznają parametry współczesnego ruchu kobiecego w Polsce: cele i strategie działań, główne podziały, ideologię. UMIEJĘTNOŚCI: Nabędą umiejętność rozumienia mechanizmów funkcjonowania organizacji pozarządowych i grup nieformalnych zajmujących się polityką równości płci. KOMPETENCJE: Wyszukują, analizują, oceniają, selekcjonują i wykorzystują informacje ze źródeł pisanych i elektronicznych na temat ruchów kobiecych i organizacji kobiecych w Polsce. Słuchacze i słuchaczki rozumieją, jak złożona jest nasza tożsamość i co ma wpływ na jej kształtowanie. Potrafią rozróżnić, czym jest tożsamość osobista i grupowa, tożsamość pierwotna, wtórna i organizacyjna, a także zidentyfikować grupy, do których przynależą lub których czują się częścią. Wiedzą, czym jest zjawisko etykietowania i jaki ma ono wpływ na relacje z innymi

Ocena i zarazem weryfikacja nabytych umiejętności przygotowania, zorganizowania i realizacji projektu polegać będzie na udziale w różnorodnych ćwiczeniach warsztatowych w czasie trwania całego kursu.

Prace w grupie i przedstawianie jej wyników na forum, dyskusje grupowe, ankieta końcowa.

Warsztat 3 antydyskryminacyjny 2: Działania antydyskryminacyjne / Gender i media

P

ludźmi. Potrafią również dokonać analizy, czym są stereotypy, jakie są źródła i przyczyny ich powstawania oraz ich konsekwencje w życiu codziennym i relacjach międzyludzkich. Znają cechy i funkcje stereotypów. Rozumieją zjawisko zagrożenia stereotypem, samospełniającej się przepowiedni. I mikronierówności. Potrafią też rozpoznawać różne formy stereotypów, werbalnych i niewerbalnych, są świadomi/e, w jaki sposób różne komunikaty (pisemne i ustne) wpływają na sposób postrzegania różnych grup. Rozumieją, jak powstają uprzedzenia i jakie są ich konsekwencje w relacjach społecznych. Potrafią podać definicję, przyczyny, skutki dyskryminacji i identyfikować różne jej przejawy. Wiedzą, czym jest dyskryminacja pośrednia, bezpośrednia i krzyżowa. Znają trzy poziomy dyskryminacji (indywidualna, instytucjonalna, strukturalna). Odznaczają się również większą wrażliwością na ludzką różnorodność oraz problemy równych szans i równego traktowania. Słuchacze i słuchaczki potrafią rozpoznać molestowanie, Prace w grupie i przedstawianie jej molestowanie seksualne, mobbing. Znają różne obszary wyników na forum, dyskusje dyskryminacji; podstawową ochronę prawną i pomoc grupowe, ankieta końcowa. instytucjonalną w przypadku dyskryminacji oraz podstawowe sposoby reagowania na różne przejawy dyskryminacji. Słuchacze i słuchaczki rozumieją mechanizmy tworzenia oraz wzmacniania stereotypów w mediach. Potrafią dokonać krytycznej analizy przekazu wizualnego, medialnego, obecnego we współczesnej kulturze. Rozpoznają i kwestionują założenia przekazywane w reklamach. Wiedzą, jak działa „efekt pierwszego wrażenia” i „sądy migawkowe”. Potrafią określić, czym jest płeć społeczno – kulturowa (ang. gender) i płeć biologiczna (ang. sex). Słuchacze i słuchaczki nabywają umiejętności identyfikacji kulturowych oczekiwań względem płci, potrafią zanalizować wzory „kobiecości” i „męskości” w kulturze współczesnej. Wiedzą, czym jest fragmentaryzacja kobiecych ciał i uprzedmiotowienie kobiet w reklamach.

Program studiów obowiązuje od semestru zimowego roku akademickiego 2014/2015 Program studiów został uchwalony na posiedzeniu Rady Wydziału Humanistycznego w dniu ……………………………………..

………………………………………………. (podpis Dziekana)

Nazwy przedmiotów w języku angielskim

Nazwa przedmiotu zgodna z planem studiów (załącznik nr 2)

Nazwa przedmiotu w j. angielskim*

Etyczne podstawy szacunku i tolerancji

Ethical basis of respect and tolerance

Filozofia polityki wobec problemu emancypacji Feminizm. Podstawowe pojęcia, teorie i kontrowersje Feministyczne studia kulturowe

Philosophy of politics and the problem of emancipation Feminism. Basic notions, theories and controversies Feminist cultural studies

Dialog interpersonalny – aspekty psychologiczne i hermeneutyczne Literackie fantazmaty płci

Interpersonal dialogue – psychological and hermeneutical aspects Chimeras of gender in literature

Społeczne i kulturowe uwarunkowania kobiecości z perspektywy historycznej Feminizm i partycypacja społeczna Warsztaty pisania projektów.

Social and cultural factors of femininity from historical point of view Feminism and social participation. Workshop of Writing Projects

Warsztat antydyskryminacyjny 1: Tożsamość, uprzedzenia, dyskryminacja Etyka seksualności

Antidiscriminatory workshop 1: Identity, supersitions, discrimination Ethics of sexuality

WAR - Women Art Revolution. (Kobiety, Sztuka, Rewolucja) Istota kobiecości. Problemy i kontrowersje związane z pojęciem kobiety Kobiety w przestrzeni publicznej

WAR - Women Art Revolution. The essence of femininity. Problems and controversies of female notion Women in the public sphere

Płeć w kulturze popularnej

Gender in popular culture

Uniwersalne i europejskie standardy ochrony praw kobiet Socjologia płci

Universal and European standards of the protection of women’s rights Sociology of gender

Ruchy kobiece i feminizm w Polsce. Warsztat

Women movements and feminism in Poland. Workshop Antidiscriminatory workshop 2: Actions against discrimination / Gender and media

Warsztat antydyskryminacyjny 2: Działania antydyskryminacyjne/ Gender i media

Pomoc w ustaleniu nazw anglojęzycznych można uzyskać od członków Zespołu do spraw weryfikacji tłumaczeń dokumentów ukończenia studiów wyższych na język angielski działającego w Studium Praktycznej Nauki Języków Obcych UMK. *

Obsada kadrowa zajęć

Nazwa modułu/przedmiotu*

Forma zajęć dydaktycznych*

Osoba prowadząca zajęcia

Miejsce zatrudnienia (UMK/spoza UMK)

Feminizm. Podstawowe pojęcia, teorie i kontrowersje Filozofia polityki wobec problemu emancypacji WAR - Women Art Revolution. (Kobiety, Sztuka, Rewolucja) Dialog interpersonalny – aspekty psychologiczne i hermeneutyczne Kobiety w przestrzeni publicznej Etyczne podstawy szacunku i tolerancji Płeć w kulturze popularnej

wykład

dr hab. Ewa Bińczyk

UMK

wykład

prof. dr hab. Andrzej Szahaj dr Katarzyna Lewandowska

UMK

konwersatorium

Dr Piotr Domeracki

UMK

konwersatorium

dr Maria Wincławska

UMK

konwersatorium

dr Marcin Jaranowski

UMK

konwersatorium

UMK

Istota kobiecości. Problemy i kontrowersje związane z pojęciem „kobiety" Uniwersalne i europejskie standardy ochrony praw kobiet Literackie fantazmaty płci

konwersatorium

dr Katarzyna Więckowska dr Marzena Adamiak

konwersatorium

dr Michał Balcerzak

UMK

konwersatorium

UMK

Feministyczne studia kulturowe Społeczne i kulturowe uwarunkowania kobiecości z perspektywy historycznej Socjologia płci

konwersatorium

dr hab. Dariusz Brzostek dr Michał Wróblewski

konwersatorium

dr hab. Barbara Grabowska

UMK

warsztaty

Mgr Beata Bielska

UMK

Warsztat antydyskryminacyjny 1: Tożsamość, uprzedzenia, dyskryminacja Warsztat antydyskryminacyjny 2: Działania antydyskryminacyjne/ Gender i media Feminizm i partycypacja społeczna. Warsztaty pisania projektów Ruchy kobiece i feminizm w Polsce. Warsztat

warsztaty

mgr Aleksandra Mosiołek

UMK

warsztaty

mgr Aleksandra Mosiołek

UMK

warsztaty

dr Anna Kola

UMK

warsztaty

mgr Anna Czerwińska

Spoza UMK

*

wykład

Zgodne z planem studiów podyplomowych (załącznik nr 2).

UMK

Spoza UMK

UMK